Παρουσίαση στοιχείων της ιστορίας του προσφυγικού οικισμού Σέρντιβαν της Μικράς Ασίας – Μάνδρας Ξάνθης, έτσι όπως αυτά αποκαλύπτονται από το βιβλίο «Serdivan Tarihi – η ιστορία του Σέρντιβαν» από τον βαλκανιολόγο-τουρκολόγο Χαράλαμπο Θ. Ελευθεριάδη, παρουσιάζονται το βράδυ (21.00) της Παρασκευής 21 Ιουλίου στην πλατεία της Μάνδρας Ξάνθης.

Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ανατολικής Μουσικής και θα συμμετάσχουν μέλη της θεατρικής ομάδας της Φ.Ε.Ξ. «οδός ονείρων» και της ορχήστρας παραδοσιακής μουσικής της Φ.Ε.Ξ.
Την ιστορία της περιοχής του Σέρντιβαν την συνέγραψαν οι Ρεσούλ Ναρίν και Ενβέρ Κονουκτσού με την επικουρία των Ενίς Σαχίν, Χαλούκ Σελβί, Ιμπραήμ Ετχέμ Ατνούρ Ισμαήλ Εϋγιούμπογλου και Μουσταφά Σενέρ. Σημαντικό μέρος των ιστορικών πηγών αποτέλεσε το οθωμανικό αρχείο που βρίσκεται υπό την επίβλεψη του πρωθυπουργικού γραφείου της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς του παραπάνω πονήματος η ιστορία του Σέρντιβαν χωρίζεται σε δύο κύριες περιόδους: Προ της οθωμανικής εποχής και της οθωμανικής περιόδου (συμπεριλαμβανομένης της κατάκτησης της Νικομήδειας) και της νεότερης εποχής.

Παρατίθενται ιστορικά οι ονομασίες της περιοχής, ξεκινώντας από το Σαρίντογάν (Sarıdoğan), το Σερ Ντιβάν (Ser Divan), τους Πετράδες, και οι συγγραφείς καταλήγουν στο Σέρντιβαν. Έπειτα η αφήγηση σχετικά με τον ελληνικό πληθυσμό προχωρά με την αναφορά του Σέρντιβαν στα οθωμανικά πληθυσμιακά και περιουσιολογικά αρχεία και μητρώα, ενώ παρατίθεται και πλήθος πληροφοριών μέσα από αυτά τα αρχεία όπως ονόματα, επαγγελματικές ιδιότητες, ακίνητη και κινητή έμβια περιουσία. Παρουσιάζεται πίνακας με όλα τα παραπάνω στοιχεία. Η αναφορά στην ελληνική κοινότητα του Σέρντιβαν κλείνει με το κεφάλαιο για τον «εθνικό αγώνα» των Τούρκων και την επακόλουθη ανταλλαγή πλυθυσμών με την συνθήκη της Λωζάννης.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μάνδρας Ξάνθης ιδρύθηκε από μικρασιάτες πρόσφυγες του χωριού Σέρντιβαν της περιφέρειας Αντάπαζαρ της Βιθυνίας. Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την ευαισθητοποίηση των μελών του σε θέματα που αφορούν στη διάδοση και συνέχεια της ιστορικής μνήμης, ξεκίνησε μεταξύ των άλλων μια εκστρατεία συγκέντρωσης κάθε είδους υλικού που σχετίζεται με την ιστορία του οικισμού.